İran'a yaptırım kararı alması ardından, ABD Başkanı Donald Trump'ın "İran’la iş yapan ABD’yle yapamayacak” mesajı yayınladı. Trump'ın sözleri, eğer hayata geçerse bölgede birçok devleti etkileyecek. İran ile Astana ve Soçi'de bölgesel politikalar yürüten ve ciddi bir ticaret hacmine sahip olan Türkiye, olası bir karardan en çok etkilenecek ülke olabilir.

 

Türkiye'nin İran ile hali hazırda 11 milyar dolarlık ticaret hacim bulunuyor. Bunların arasında petrol ve doğalgaz başı çekerken, altın, çelik profil, lif levha ve otomotiv yan sanayi ürünleri bulunuyor. Türkiye, geçtiğimiz yıl 53 milyar metreküp doğal gaz ithal etti ve bu rakamın yüzde 19’unu İran’dan sağladı. İran, enerjide dışa bağımlı Türkiye’nin doğalgaz ithalatında 9,2 milyar metreküple ikinci sırada yer aldı.

 

DIŞ TİCARET

 

Türkiye ile İran arasında, 2007-2016 yılları arasında dış ticaret hacmi istatistikleri TÜİK verilerine göre, 2007 yılında 8.056 milyar dolar, 2008 yılında 10.299 milyar dolar, 2009 yılında 5.430 milyar dolar, 2010 yılında 10.689 milyar dolar, 2011 yılında 16.051 milyar dolar, 2012 yılında 21.886 milyar dolar, 2013 yılında 14.575 milyar dolar, 2014 yılında 13.719 milyar dolar, 2015 yılında 9.760 milyar dolar ve 2016 yılında 9.661 milyar dolar, 2017 yılında ise 10,752 milyar dolar gerçekleşti.

 

2018 yılının ilk altı ayında ise Türkiye, İran ile bin 313 milyar dolar ihracat,  3 bin 810 milyar dolar ithalat gerçekleştirdi.

 

2017 yılı Ekim ayında AKP Genel Başkanı Tayyip Erdoğan ile İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani arasında, iki ülkenin ticaretinde doların devre dışı bırakılması ve gümrük kapısının 24 saat açık olması yönünde bir dizi ekonomik anlaşma yapılmış ve iki ülke arasında 30 milyar dolar ticaret hacmi hedeflenmişti. 

 

Ayrıca iki ülke arasında Karma Ekonomik Komisyon (KEK) ve Türkiye-İran İş Konseyi gibi ikili işbirliği mekanizmaları buluyor. 

 

YILDA 1.5 MİLYON TURİST

 

Öte yandan İran, yılda 1.5 milyon vatandaşını Türkiye'ye turist olarak göndererek de ekonomiye katkı sağlıyor.

 

AKP YAPTIRIMLARDAN RAHATSIZ

 

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, 25 Temmuz'da yaptığı açıklamada, ABD'nin İran 'a yönelik yaptırımlarına ilişkin Türkiye'nin tavrı konusunda şu ifadeleri kullanmıştı: "ABD bizim için nasıl stratejik ortak ise bizim dünyadaki diğer stratejik ortaklarımızla olan ilişkilerimiz kesmek bizim bağımsızlık anlayışımıza ters düşer. Hem komşumuz olacak, hem stratejik ortaklığımız olacak. Öyle ürünler onlardan alıyoruz ki, bu ürünleri almadığımız zaman benim ülkemi kış boyu kim ısıtacak. Aynı şekilde kazan kazan esasına göre birçok gelişmeler var. Bunları nereye koyacağız. Bunları farklı yerlerden ulaşmak suretiyle bizlere iletmek bizleri ayrıca üzmektedir. Şu ana kadar Sayın Başkan iyi bir duruş sergilemiştir. Gelen heyetler bizim düşüncemizi almışlardır. Temenni ederim ki yanlış adımlar atılmamış olsun."

 

 

MA / Deniz Nazlım