HABER MERKEZİ - 2025 yılı Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Raporu’nu yayımlayan UN Women, toplumsal cinsiyet eşitliğinde geriye gidildiğinin altını çizerek tespitlerde bulundu. 

 

Birleşmiş Milletler Kadın Birimi (UN Women) ve BM Ekonomik ve Sosyal İşler Dairesi (UN DESA) tarafından Toplumsal Cinsiyet Eşitliği 2025 Durum Raporu yayımlandı. Dünyanın toplumsal cinsiyet eşitliğinden geri adım attığının vurgulandığı raporda haklara ve fırsatlara erişemeyen kadınların bedelini ödediği ifade edildi.  

 

TESPİTLER 

 

Mevcut eğilimler devam ederse, 2030 yılına gelindiğinde 351 milyon kadın ve kız çocuğunun aşırı yoksulluk içinde yaşayacak ve Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları, SKA 5 (Toplumsal Cinsiyet Eşitliğine yönelik amaç) gerçekleştirilemeyeceğinin belirtildiği raporda şu tespitlerde bulunuldu: 

 

“* Çatışmalar, kadınlar ve kız çocukları için giderek daha ölümcül hale geliyor. Bugün 676 milyon kadın ve kız çocuğu ölümcül çatışmaların yakınında yaşıyor. Bu, 1990’lardan beri kaydedilen en yüksek rakam.  

 

* 2024 yılında 64 milyondan fazla kadın, erkeklere oranla orta veya ileri düzeyde gıda güvensizliği yaşadı.  

 

* Yeni teknolojiler ve küresel krizler mevcut eşitsizlikleri derinleştiriyor: İklim değişikliği 2050 yılına kadar 158 milyon kadını daha yoksulluğa itebilir. Bu kadınların neredeyse yarısı Sahra Altı Afrika’da yaşıyor. Yapay zeka, erkeklerin %21’ine kıyasla kadınların %28’inin işlerini elinden alabilir ve bundan en çok genç ve eğitimli kadınlar etkilenebilir.  

 

* Dünyada yılda 2,7 trilyon dolar silahlara harcanıyor. Ancak toplumsal cinsiyet eşitliğinde hala 420 milyar dolar açık var.  

 

* Cinsiyete dayalı dijital uçurum kapatılırsa, 2050’ye kadar 30 milyon kadın ve kız çocuğu aşırı yoksulluktan çıkabilir. 42 milyon daha gıda güvencesine kavuşabilir. Ve 2030’a kadar 1,5 trilyon dolar, 2050’ye kadar ise toplamda 100 trilyon dolardan fazla GSYİH artışı sağlanabilir.  

 

* Bakım, eğitim, yeşil ekonomi, iş gücü piyasaları ve sosyal korumaya odaklanan bir dizi müdahaleyi hızlandırırsak, 2050’ye kadar 110 milyon kadın ve kız çocuğu aşırı yoksulluktan kurtulabilir, 342 trilyon dolarlık ekonomik getiri sağlanabilir.  

 

* Yatırımlar sonucunda kız çocuklarının okulu tamamlama olasılığı her zamankinden daha yüksek oldu. 

 

* Anne ölümleri 2000–2023 arasında neredeyse %40 azaldı.  

 

* Son 5 yılda, dünya genelinde 99 yeni veya iyileştirilmiş yasa, ayrımcılığı ortadan kaldırdı, kadınların haklarını güçlendirdi ve toplumsal cinsiyet eşitliğini gerçeğe dönüştürdü.  

 

* Yasalar, politikalar, kurumsal mekanizmalar, araştırma ve veri, önleme, hizmetler ve bütçeler gibi kapsamlı önlemleri olan ülkelerde, yakın partner şiddeti oranları, diğer ülkelere kıyasla 2,5 kat daha düşük.  

 

* Son on yılda, iklim müzakerelerinde kadınların liderliği iki katından fazla arttı. 2015’te kadınların temsil oranı 10’da 1’in altındayken, 2024’te neredeyse 4’te 1’e yükseldi. Bu durum yine de eşitlikten hala uzak.” 

 

YETKİLİLERE ÇAĞRI 

 

UN Women İcra Direktörü Sima Bahous konuyla ilgili olarak toplumsal cinsiyet eşitliğine öncelik verilen ülkelerde, toplumları ve ekonomileri ileriye taşıdığını söyleyerek şunları söyledi: “Toplumsal cinsiyet eşitliğine yönelik yatırımlar, toplumları ve ekonomileri dönüştürme gücüne sahip. Dijital devrim, bakım emeği ve ekonomisi, şiddetin sona erdirilmesi, iklim adaleti, karar alma mekanizmalarına tam ve eşit katılım, insani krizler, güvenlik ve barış inşası, bu altı alanın tümüne genç kadınların ve kız çocuklarının sesini yükseltme hedefi eşlik ediyor. Tüm liderleri buna yönelik taahhütler ortaya koymaya, yatırımlar yapmaya ve kadın haklarının kapsamlı biçimde hayata geçirildiği ve kazanımlarının herkesle paylaşıldığı bir dünyayı seçmeye davet ediyorum.”  BM Ekonomik ve Sosyal İşler Dairesi Genel Sekreter Yardımcısı Li Junhua ise şu ifadelerde bulundu: “Toplumsal Cinsiyet Eşitliği 2025 Durum Raporu, toplumsal cinsiyet eşitliğinin getireceği kazanımların önemli olduğunu, ancak bu hedefler gerçekleştirilmezse bunun maliyetinin çok daha fazla olduğunu gösteriyor.”