İSTANBUL - Tanzanya demiryolu projesinde 7 aydır ücret alamadıkları için Türkiye’ye dönen ve çalıştıkları firmanın merkez binası önünde eyleme başlayan işçiler, “Gerekirse bir 7 ay da burada yatarız, hakkımızı almadan gitmeyeceğiz” dedi.
Avrasya Tüneli, 1915 Çanakkale Köprüsü ve Otoyolu, TOGG’un Gemlik Tesisi, Ankara Konya Yüksek Hızlı Tren projelerinin ihaleleri ile tanınan Yapı Merkezi firmasının Doğu Afrika’da inşa ettiği Tanzanya Darüsselam-Morogoro Demiryolu Projesi’nde çalışan 2 bin 500’ün üzerinde işçi, 7 aydır ücretlerini alamadıkları için iş bırakma eylemi başlattı. Binlerce işçiyi mağdur eden firmanın demiryolu şantiyesi önünde hakları için 2 bin işçi, 14 gündür grevi sürdürüyor. Türkiye’ye dönen 500’den fazla işçi ise, Devrimci Yapı, İnşaat ve Yol İşçileri Sendikası (Dev Yapı-İş) öncülüğünde Yapı Merkezi firmasının Üsküdar’da bulunan binası önünde eylem başlattı. İşçiler ellerinde baretlerle her gün eylem yerine giderek, haklarını talep ediyor.
7 AYDIR ÜCRETLERİ ÖDENMEDİ
Firmada yaklaşık 2 buçuk yıldır çalıştığını söyleyen işçilerden Recep Topal, aylardır firma tarafından oyalandıklarını belirtti. 7 aydır kendilerine ücretlerinin ödenmediğini aktaran Topal, bu nedenle işçilerin maddi ve manevi sorunlar yaşadığını dile getirdi. Topal, “7 aydan beri evine ekmek parası gönderememiş ve evine icra geldiği için eşi tarafından terk edilen arkadaşlarımız da var. Onlar orada grev yapıyor, biz ise burada Yapı Merkezinin genel merkezi önüne gelerek, paramızı talep ediyoruz. Ancak Yapı Merkezi’nden herhangi bir muhatap da bulamadığımız için parayı kimden isteyeceğimizi bilemiyoruz” dedi.
40 DERECEDE 1 LİTRE SU VERİLDİ
Firma tarafından yaşadıkları mağduriyetin ilk olmadığını söyleyen Topal, geçmiş yıllarda da benzer bir tutum sergileyerek, ücret ödemelerini geciktirdiğini anlattı. Ayrıca çalışma süreci içerisinde kendilerine yönelik uygulanan ağır koşullara değinen Topal, “Demire, çimentoya geldiğinde para buluyorlar ama biz orada çalışırken, 40 derece sıcakta 1 buçuk litrelik suyla gün sonuna kadar çalıştırıldık” diye belirtti. Topal, “Ben burada hakkımı almadan gitmeyeceğim, gerekirse bir 7 ay daha burada yatacağız ama hakkımızı almadan gitmeyeceğiz” diyerek, başlattıkları hak mücadelesini sürdüreceklerini vurguladı.
‘DÖNÜŞ ÜCRETLERİ CEBİMİZDEN GİTTİ’
İşçilerden Servet Yazıcı ise, demiryolu projesinde yaklaşık 8 aydır kamyon şoförlüğü yaptığını söyledi. Ücretlerini alamadığı için kendisinin de iş bırakarak Türkiye’ye dönmek zorunda kaldığını dile getiren Yazıcı, dönüş ücretlerini dahi kendi ceplerinden ödemek zorunda kaldıklarına belirtti. Yazıcı, “Ülkeye döneceğimiz süreçte vize masrafını, uçak bileti kesintisi denilerek verilmeyen ücretlerimizden kesinti yaptıklarını söylediler ama havalimanına gittiğimizde tam tersine bu vize işlemlerinin hiç yapılmadığını gördük. Üzerimizde paramız yoktu ve vize işlemlerinde sorun yaşamamak için Türkiye’de ki yakınlarımızdan para istedik” dedi. Ağır şartlar altında çalışmaya zorlandıklarını belirten Yazıcı, birçok hak ihlaline maruz kaldıklarını söyledi.
10 BİNİN ÜZERİNDE MAĞDUR VAR
Yazıcı, ayrıca işten çıkışlarının ardından firmanın yeni işçi alımlarına başladığını belirterek, çalışacak yeni işçilere şu çağrıda bulundu: “Arkadaşlara çağrım, oraya gittiklerinde mağdur olmasınlar. Çünkü biz yaklaşık 1 senedir maaşlarımızı alamıyoruz ve bu yüzden aileleriyle sıkıntı çeken, çocuklarının ilaçlarını alamayan birçok işçi var. Anlatmaya kalksak, sabaha kadar bitmeyecek. 2 bin 500 kişiden bahsediyoruz. Bu az bir sayı değil. Bu kişilerin 4 kişilik bir nüfusa baktığını düşünürsek, 10 binin üzerinde mağdur olan insan var.”
3 YILLIK MAĞDURİYET
Yapı Merkezi firmasında 6 yılı aşkın bir süredir santral operatörü olarak çalışan işçilerden İbrahim Akyel, uzun süredir mağdur edildiğini söyledi. Akyel, “7 aylık ödenmeyen maaşlardan bahsediyoruz ama aslında bu sorun 2020 yılının Mayıs ayından beridir düzensiz maaş şeklinde devam ediyordu. Düzensiz maaş ödemesinden dolayı eşinden ayrılıp da nafaka ödeyemeyenler, ev veya araba alıp bunları satanlar, çocuğunun ihtiyaçlarını karşılayamayan arkadaşlar oldu” şeklinde konuştu.
İŞ GÜVENLİĞİ ÖNLEMİ ALINMADI
Firmanın işçilerin iş güvenliği noktasında bugüne dek herhangi bir önlem almadan işçileri çalışmaya zorladığını kaydeden Akyel, şunları söyledi: “Tozlu ortamda çalışmamıza rağmen bize herhangi bir koruyucu maske vb. malzeme temin edilmedi ve o Afrika sıcağında çok zor şatlar altında çalıştık. Muhatap olabileceğimiz kimse yoktu ve bunları dile getirdiğimiz şefler ise ‘işine bak’ diyerek bizleri tersleyip gönderiyorlardı.”
‘SÖZLEŞMEYE AYKIRI DAVRANIYOR’
Tanzanya’da iş bırakarak grev yapan ve Türkiye’ye dönen işçiler ile en başından beri dayanışma içerisinde olan ve uzlaşma sürecinin yürütücüsü olan Dev Yapı-İş Genel Başkanı Özgür Karabulut ise, firmanın arabuluculuk sözleşmesine aykırı davrandığını ve ödeme taahhütlerini geciktirerek süreci uzatmayı amaçladığını kaydetti. Karabulut, “Yapı Merkezi firması Tanzanya’dan ödeme alamadıklarını, finansal bir sorun yaşadığını ve bunu çözmek için de çaba sarf ettiklerini söylüyorlar. Yaklaşık 5 aydır arkadaşlarımıza bu söylem aynı şekilde tekrarlanıyor. Arkadaşlarımızın artık dayanacak gücü kalmadı” diye belirtti.
‘DİRENE DİRENE KAZANACAĞIZ’
İşçilerin mağduriyetleri giderilene kadar ortak bir mücadele yürüteceklerini söyleyen Karabulut, “Direneceğiz ve direne direne kazanacağız. İşçilerin açlığa, sefalete mahkum olmasına sessiz kalmayın. İşçilere sahip çıkarsanız, işçilere ses verirseniz, haklarımızı daha hızlı alırız” dedi.
MA / İbrahim Irmak