WAN – Wan’da 17 yaşından sonra Kürtçeyi öğrenen Taha Özdemir, seslendirdiği kilamlarla dengbêj geleneğini sürdürüyor.
Kürt kültürünün temel alt yapısını oluşturan ve binlerce yıllık Kürt edebiyatının günümüze kadar ulaşmasını sağlayan dengbêjlik kültürü, bölgelere has makamlarla sürdürülüyor. Kürt kültürüne karşı yürütülen asimilasyon, baskı ve sindirme politikalarına karşı ayakta kalan ve kimi zaman sürgün, destan, katliam ve işgal gibi toplumsal konuları işleyen dengbêjler, Kürtlerin sözlü tarihini oluşturuyor. Wan’ın Şax (Çatak) ilçesinde yaşayan Taha Bozdemir (24), seslendirdiği kilamlarla nenesinden gelen dengbêjlik geleneğini sürdürüyor. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi’nde Müzik Bölümü öğrencisi Bozdemir, 17 yaşından sonra öğrendiği Kürtçeyle ünlü dengbêjlerin kilamlarını seslendirerek, bu kültürü yaşatıyor.
KURTULUŞ ANADİLDE
Dengbejlik geleneğinin nenesinden geldiğini dile getiren Bozdemir, 17 yaşından sonra ünlü dengbêjlerin kilamlarını seslendirmeye başladığını belirtti. Bozdemir, “Dengbêjlik hikâyem, nenemle başladı. Nenem, Kürtçe dışında hiçbir dili konuşmazdı. Benim de Kürtçem iyi değildi. 17 yaşından sonra Kürtçe konuşmaya başladım. Biz Serhatlılar da olduğu gibi, ‘anlıyorum ama konuşamıyorum’ diyorduk. Kürtçe konuşmaya başladıktan sonra ‘Böyle devam etmeli’ dedim. En iyisini anadilimde gördüm. Kürtçe kıymetli ve kudretlidir. Dengbêjlik hikâyem 17 yaşından sonra başladı. Kurtuluşun kendi dilimde olduğunu anladım” dedi.
‘DİLİ YAŞATMAK LAZIM’
Dilini ve kültürünü yaşatacağını vurgulayan Bozdemir, “Bunu yaşatmak, Kürt halkının elindedir. Kurdistan eşsiz bir tarihtir. Kurdistan’ın her bir parçası için Kürtçe şarttır. Evimizde, çevremizde bize düşen en büyük sorumluluk, dilimizi yaymak ve yaşatmaktır. Çocukluğumuzdan bu yana Kürtçeyi öğrenmeliyiz. Her şey bu temelde şekillenir” diye belirtti.
GENÇLERE KÜRTÇE ÇAĞRISI
Geçmişten bugüne dengbêjlik kültürünü günümüze taşıyanlara minnet duyduğunu ifade eden Bozdemir, son olarak çocuklara ve gençlere şu çağrıyı yaptı: “Gençler, Kürtçe konuşup kilamlar dinlesinler. Gençler ve çocuklar, konuşmaya başladıkları gibi Kürtçe öğrensinler. Türkçe zaten okullarda öğretiliyor. Kendi dillerinden uzaklaşmasınlar. Anadilleri gençleri diri tutacak ve asimilasyona izin vermeyecektir. Elimizden geldiği kadar bunun yolunu bulacağız. Gençler, dengbêjlerle bütünleşsinler. Dengbêjlerden kendilerine pay çıkarsınlar. Bunu yaşatırlarsa, sonuna kadar sürer. Kürtçe müzik dinlesin ve seslendirsinler. Dil tarihimiz ve kültürümüzdür. Kürtçeyi bırakmasınlar.”
MA / Zerrin Sargut