Mêrdîn’de ‘yasağa’ rağmen mısır ekimi başladı

img

MÊRDÎN - Mêrdîn Ovası’nda iktidarın, ikinci ürün olan mısır ekimini fiilen yasaklamasına rağmen çiftçiler ekime başladı. Hububat Merkezi Başkanı Mehmet Şerif Öter, “Bu nedenle çiftçilere elektrik desteğinin verilmesi elzemdir, acildir, hayatidir” dedi. 

Mezopotamya Ovası’nda her yıl Haziran ayının başından sonuna kadar süren buğday hasadı tamamlandı. Mêrdîn bölgesinde buğday, arpa ve nohut ekili 3 milyon dönüme yakın arazinin neredeyse tamamı biçildi. Bu yılki kuraklık nedeniyle bölgedeki hasat verimsiz geçti. Susuz arazilerin dönüm başı 16 kilogram buğday alan çiftçiler, verimin aşırı düşük olmasından kaynaklı, arazilere biçerdöver dahi sokmadı. Sulu arazilerde ise, daha verimli bir sezon yaşansa da önceki yıllara göre verimin düşmesi çiftçinin beklentilerini karşılamadı. 
 
Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) tarafından açıklanan ton başına 13 bin 500 liralık buğday fiyatı ile ikinci defa darbe yiyen çiftçiler, hükümetin buğday desteğini de kalemleri birleştirme yöntemiyle belirlemesi nedeniyle henüz alamadı. Çiftçilerin, Güneydoğu Anadolu Projesi’nin (GAP) bitmemesi nedeniyle uzun yıllardan bu yana talep ettiği elektrik desteği ile ilgili ise bugüne kadar bir adım atılmazken, akaryakıt ve gübre fiyatlarına gelen zamlar da çiftçinin belini iyice büktü.
 
Kuraklık nedeniyle istedikleri verimi alamayan çiftçiler, iktidar tarafından “yeraltı sularının korunması” gerekçesiyle mısır ekimini yasaklamasına rağmen ekime başladı. 2024 yılı sezonunda ikinci ürün mısır ekimi yapmayan çiftçiler, destek verilmemesine ve fiili olarak uygulanan yasağa rağmen 2025 sezonunda ikinci ürün mısır ekimine başladı. Çiftçinin mısır ekimine başlamasının ardından ilk tepki çiftçinin buğday desteğine el koyan Dicle Elektrik Dağıtım AŞ.’den (DEDAŞ) geldi. DEDAŞ ikinci ürün mısır ekimi yapan çiftçilerin borçlarını ödememeleri durumunda enerjilerinin kesileceği tehdidinde bulundu.
 
Bölgede ikinci ürün ekiminin başlaması, artan girdi maliyetleri, hükümet ve DEDAŞ’ın uygulamalarını Qoser (Kızıltepe) Hububat Merkezi Başkanı Mehmet Şerif Öter değerlendirdi. 
 
MISIR YASAKLANDI, ALTERNATİFİ ÜRETİLMEDİ
 
Hükümetin ikinci ürün mısır üretimi için son 30 yıl içinde çiftçiler ile sanayicileri teşvik ettiğini, çiftçi ve sanayicilerin de bu politikaya uygun olarak, kurutma tesisleri, depolama alanları, sondaj kuyuları yaptığına dikkat çeken Öter, “Durum böyle olunca mısır üretimi bölgemizde çok gelişti. Sadece Kızıltepe, Nusaybin, Derik ve Artuklu ilçelerinde yılda 2 milyon tonun üzerinde ikinci ürün olarak mısır üretimi yapılmaya başlandı. Ülke genelinde 6 milyon ton ikinci ürün mısır üretimi var. Mardin’in 4 ilçesi bunun 1/3 oranını tek başına karşılıyor. Geçen yıl aralarında bölgemizin de olduğu 52 bölgede su sorunu gerekçesiyle mısır üretiminin engellenmesi için devletin ikinci ürün mısıra verdiği tüm destekler kaldırıldı. Bu bir nevi yasaklamaydı. Bunun alternatifi de geliştirilmedi. Bunun yerine yeni bir ürün geliştirilmeden böylesi ekonomik katma değeri yüksek olan bir ürünün ekilmemesini istemek, hem bölge çiftçisine hem de milli ekonomide çok büyük bir kayıp yarattı” dedi. 
 
‘OKYANUSTA KURAKLIK YAŞIYORUZ’
 
Öter, Mezopotamya Ovası’nın Dicle ve Fırat nehirleri arasında olduğunu hatırlatarak, bölgenin su sorununun olmadığını kaydetti. Öter, “Dünyanın en büyük nehirlerinde kabul edilen bu nehirlerin arasındayız. Fakat çiftçiler kendi imkanları ile açtıkları artezyen kuyuları kullanmak zorunda kalıyor. Kuyunun derinliği de her zaman artıyor. Durum böyle olunca kuraklık ve çiftçinin maliyeti de artıyor. Elektriğe her sene zam geliyor. Amacı bu toprakları su ile buluşturmak olan GAP projesi tam 51 yıldır tamamlanamadı. Okyanusun içindeyiz ama kuraklık yaşıyoruz. Mêrdîn’de 7-8 bin kuyudan bahsediliyor. Yer altı sularımızı neredeyse tükettik. Bir taraftan iki nehrin suyu Basra körfezine akıyor, biz onlardan istifade edemiyoruz. Petrolden daha kıymetlidir. Yine de GAP’ın bir an önce bitirilmesini talep ediyoruz. Zaten Mêrdîn göletine suyu taşıyacak Fırat nehrinden 221 kilometrelik ana kanal 2017’den beri bitirilmiş. Bir gölet kalmış. Zaten kepçe ile insan gücü ile kazılıyor, presleniyor, gölete su bırakılacak. Su bırakıldığı gibi yer altı suları da yükselecek, çiftçimizin elektrikle bir sorunu kalmayacak. Bizim elektrik ve su sorunumuz yok. Elimizdeki kaynaklar akıp gidiyor. Yarım asırdır bu projenin tamamlanmamış olması, ihmal ve suiistimaldir. Bu durum başka bir yerde olsaydı 4-5 yılda bitirilirdi. GAP projesine denk olan 3 tane baraj emsal olarak var. Keban, Karakaya ve Seyhan. Seyhan 3 yıldan az bir sürede tamamlandı, Keban 4, Karakaya da 5 yıldan az bir sürede yapıldı” diye belirtti. 
 
‘GAP YAPILANA KADAR ELEKTRİK DESTEĞİ VERİLMELİ’
 
GAP’ın bitirilememesinin sorumluluğunun devlette olduğunu ifade eden Öter, çiftçinin üretime devam edebilmesi için elektrik desteğine ihtiyaç olduğunu kaydetti. Öter, “Bu bir haktır. Çiftçi ektiği mısırı satsa da elektrik faturasına yetmez. Bunu elektrik şirketi de biliyor. Elektrik şirketi de elektriği bedava veremez, çünkü o da parayla alıyor. Çiftçinin bunu ekmesi ihtiyaçtır. Bu hem iş sağlıyor hem aş sağlıyor. Mısırı dışarıdan ihraç ettiğiniz zaman yumurta anında yüzde 30 zamlanıyor, et yüzde 20-30 zamlanıyor. Ama yerli üretim olduğu zaman böyle olmaz. Bu nedenle GAP suyu Mêrdîn’e ulaşıncaya kadar bir hak olarak çiftçimize elektrik maliyetini karşılayacak bir miktarın üstü destek verilmeli. Bugüne kadar bu ülkede hangi projeler yapılmadı ki. Çocukluğumuzdan bu yana bir projemiz vardı, onu da dünya gözüyle göremeyecek miyiz” diye sordu.
 
‘ÜRÜN YOK OLURSA SOSYAL SIKINTILAR YAŞANIR’
 
Çiftçinin bu yıl her şeyi göze alarak ikinci ürün olarak mısır ekimi yaptığını ifade eden Öter, AKP’li Mêrdîn milletvekili Faruk Kılıç’ın “Çiftçimizi elektrik şirketine ezdirmeyeceğiz” sözlerini hatırlatarak, “Ezdirmemek için ne yapmak gerekiyor? Hükümetin elektrik desteği vermesi gerekiyor. O açıklamadan sonra çiftçiye güven geldi, ikinci ürün mısır üretimi de tam kapasite olarak yapıldı. Bu sene kuraklık da oldu, hububat da gelmedi. O da gitsin, bu da gitsin, çiftçi ne yapacak? Bu elektrik desteği verilmezse, mısır susuzluktan dolayı, elektrikten dolayı telef olursa bölge kırılacak, çiftçi perişan olacak. Bunun milli servete de olumsuz yansıması olacak. Büyük tepkilere, sosyal sıkıntılara neden olacak. Çünkü burada insanlar aç kalacak. Bu sadece çiftçinin sorunu değil. Mısır sektörüne bağlı on binlerce insan çalışıyor. Mêrdîn’de hiç yoksa 100’ün üzerinde tesis var. Bu tesislerin hepsi de devlet destekli projelerle yapılmıştır. Bu nedenle çiftçilere elektrik desteği vermek elzemdir, acildir, hayatidir” diye konuştu. 
 
MA / Ahmet Kanbal

Diğer başlıklar

05/07/2025
18:08 İHD: Yangına geç müdahale ihlallere yol açtı
18:01 Bakırhan: Hukukun olmadığı bir sistem kimseye kazandırmaz
17:53 Aydın’da bir kadın katledildi
17:48 Bakan Tunç CHP’ye operasyonları eleştirenleri hedef aldı
17:43 Licê’deki yangın kontrol altına alındı
17:31 DEM Parti olağanüstü toplanıyor
17:27 Wan’da halk buluşmaları: Daha büyük bir mücadele başlıyor
17:14 Gözaltındaki Zeydan Karalar halkı belediye önüne çağırdı
17:07 Güney Kürdistan Ulusal Kürt Kadın Birliği Platformu deklare edildi
16:35 Çocuk çalıştayında deneyimler paylaşıldı: Modelimizi oluşturmalıyız
16:16 'Hêviyên Hunerê' sergisi açıldı
16:13 Özgür Özel: Bu savaş ilanı demokratik siyasete açılmıştır
16:03 KHK eylemi 137'nci haftasında: Barışın önü işe iadelerle açılır
15:44 Sabahat Tuncel: 8 Temmuz’da Ankara’da buluşalım
15:39 DEM Parti'den Semsûr Belediyesi'ne dayanışma ziyareti
15:37 Amedspor yeni sezon formalarını tanıttı
15:21 Dörtyol yangınında son durum
15:16 Muratpaşa'da aynı yerde ikinci yangın
15:12 Licê kırsalında yangın
15:10 Antalya Arkeoloji Müzesi yıkılacak
14:58 Adana Büyükşehir Belediyesi önünde gözaltı protestosu
14:44 Silivri açıklarında 4,1 büyüklüğünde deprem
14:36 Ağır hasta tutsaklar Aktaş ve Gurban'ın tahliyesini istediler
14:19 Çocuk çalıştayında anadilde eğitime vurgu
14:09 İki kentte gençlik çalıştayı: Üzerimize düşeni yapacağız
13:58 Erdoğan'dan 'süreç' açıklaması: Titizlikle çalışıyoruz
12:56 Hatay'da deprem
12:56 Bakırhan'dan operasyonlara tepki: Antidemokratik uygulamalardan vazgeçin
12:51 Cumartesi Anneleri: Vedat Aydın dosyasında cezasızlığa son verin
12:26 CHP'nin Kurtulmuş ile yapacağı komisyon görüşmesi ertelendi
12:17 DEM Parti, Semsûr ve Adana belediyelerini ziyaret edecek
12:15 Hatay’da yangın kısmen kontrol altına alındı
12:01 Kayıp yakınları: Vedat Aydın’ın faillerini açığa çıkarın
11:32 CHP MYK'si olağanüstü toplandı
11:18 Eş genel başkanlar: Bu operasyonlar çözümün yolunu tıkıyor
11:11 Gençlik çalıştayında Ortadoğu'daki krizler ve çözümler tartışılacak
11:07 DEM Parti’den önemli bilgilendirme: İsim bildirin
10:44 Gabar’da binlerce ağaç küle döndü
10:03 DEM Parti'den İzBB tepkisi: Barış umuduna zarar veriyor
09:49 Köylüler nöbette: Yasa geri çekilene kadar mücadele edeceğiz
09:17 Hastane sevki 15 defa engellenen tutsağa alzeheimer tanısı konuldu
09:12 AYM'den Kader Ortakaya kararı: Yaşam hakkı ihlal edildi
09:07 İzol Davası yeniden görülecek: Avukatlardan 'tutuklama' başvurusu
09:06 Asgari ücrete ara zam tartışmaları: Birleşik mücadeleyle yol alabiliriz
09:06 Uytun davası 16 yıldır sürüyor: Asker cezalandırılmadı, gaz fişeği bulunmadı
09:05 AKP'li Nasıroğlu'nun şirketi Sisê'yi talan ediyor
09:04 Helikopterden atılan Şiban’a verilen ceza onandı
09:03 ‘Tehlikeli’ gemi söküm için Aliağa'da
09:02 Suavi: Sanat barışla özgürleşir
09:01 Amed’de düzenlenecek gençlik çalıştayına davet
09:00 05 TEMMUZ 2025 GÜNDEMİ
08:47 Belediye başkanı tutuklanmıştı: Vekili de gözaltına alındı
08:21 Dörtyol'da orman yangını: Bin 870 kişi tahliye edildi
08:02 CHP'li belediyelere operasyon: Karalar, Tutdere ve Böcek gözaltında
04/07/2025
22:52 Kürdistan ve Türkiye'de demokrasiyi sağlamalıyız'
21:06 Bakırhan'dan Soyer'in tutuklanmasına tepki: Derhal serbest bırakılmalı
20:31 Munzur Festivali çağrısı: Sanatçıların katılımı topluma güç verecektir
19:57 Zeytinlik yasasına karşı nöbette olan köylülere dayanışma ziyareti
19:44 Eskişehir'de madden aramaya ÇED olumlu kararı
19:33 KESK üyesi KHK'lilerin işlerine iadesi istendi
18:53 Omerya'daki yangın kontrol altına alındı
18:40 Yangından zarar görenlerle dayanışmaya valilik engeli iddiası
18:27 İhraç istemiyle disipline sevk edilen Jiyan Ormanlı'nın istifası istendi
18:07 Tunç Soyer ve CHP İl Başkanı Aslanoğlu tutuklandı
18:01 Pınar Bayrak'ı katleden Ziya Ecer’e ağırlaştırılmış müebbet
17:35 Pınar Bulunmaz davasında yine tutuklama çıkmadı
17:06 Diploma iptalini protesto eden öğrenci serbest
16:54 Tetwan’da ‘İnsan hakları ve barış’ paneli düzenlendi
16:34 Eskişehirliler Cengiz Holding'in maden projesine karşı eylemde
16:33 Buca ve Ödemiş’te yangın: Yerleşim yerleri boşaltıldı
16:10 Manavgat Belediye Başkanı gözaltına alındı
15:59 İstanbul'da 'Demokratik Toplum Çalıştayı' düzenlenecek
15:59 Xeceri'deki GES projesi iptal
15:41 İmamoğlu hakkında 'sahte diploma' iddianamesi
15:39 Gundik Festivali'ne itiraz: Fikriyatı başka yöne evrildi
15:31 ‘Öcalan’ın çağrısı Ortadoğu’yu istikrara kavuşturabilir’
15:24 ATK'den hasta tutsak Güler için ‘hayatını yalnız idame ettiremez' raporu
15:21 İnsan hakları sempozyumunda 'ortak mücadele' vurgusu
15:13 Defterdeki Kürtçe şarkılardan dolayı hücre cezası verildi
14:49 2 yıl 1 ay hapis cezasının gerekçesi: Öcalan'a 'PKK Lideri' demek!
14:39 DBP Agirî’de yeni yönetimini belirledi
14:29 Hindistan'da sel ve heyelan: 69 ölü, 110 yaralı
14:26 Ahmet Saymadi hakkında ceza ve tahliye
14:13 33 yıl tutsaklığın ardından Amed'de kitlesel karşılandı
14:07 Omerya’da ormanlık alanda yangın
12:51 Gabar'daki yangın geniş bir alana yayıldı
12:27 Meclis’te yemekten zehirlenme iddiası
12:09 Tunç Soyer: Dosyamızda cevabı olmayan hiçbir soru yok
12:07 Tunç Soyer ve 98 kişi hakkında tutuklama talebi
11:58 10. Yargı Paketi sonrası tutuklu/hükümlü sayısı
11:38 İzmir'deki yangınlarda son durum
11:11 Ailelerden İmralı’ya gitmek için başvuru
11:07 Diploma iptalini protesto eden öğrenciye gözaltı
10:58 Wan'da tutsaklara görüş yasağı
09:53 Eylemdeki işçilerden 'grev' uyarısı
09:52 Gelecek Partili Torun: Komisyon bir an önce kurulmalı
09:50 İzmir’de 137 kişi adliyeye sevk edildi
09:41 Köyden ilçeye atla gidiyorlar
09:38 Tutsak Güneş çoklu hastalıklarına rağmen tahliye edilmiyor
09:34 IHRNGO Direktörü: İran'da artan baskının amacı yeni protestoları engellemek
09:30 Gençler 'Barış ve Demokratik Toplum Süreci' gündemiyle buluşacak
09:23 Doğa harikası Heftbori HES'le yok edilecek
09:22 Amed Baro Başkanı: Sürece hukuki katkı sunmaya hazırız
09:21 Uluslararası Kürt-Alman Üniversitesi’ne dair merak edilenler
09:14 Türkiye’ye gelen aydınlar: Temel hedef Öcalan’ın özgürlüğüdür
09:07 Îdir'de bereketli kayısı hasadı
09:04 KNK Eşbaşkanı Karamus: Ulusal birlik için her zamankinden daha umutluyuz
09:02 Aydın: Ulusal kongreyi erteleme ve geciktirme şansı kalmadı
09:01 Wan'da 'Hêviyên Hunerê' sergisi açılacak
09:00 04 TEMMUZ 2025 GÜNDEMİ
03/07/2025
23:59 Festivalde pedallar madde bağımlılığına dikkat çekmek için döndü
23:52 Mehmet Çakas, Türkiye'ye sınır dışı edilmeyle karşı karşıya
23:13 'Demokratik Toplum Buluşmaları' sürüyor: Sürece sahip çıkalım
22:06 Tahliye kararı verilen gazeteci Aksu cezaevinden çıktı
19:22 Ödemiş'te orman yangında can kaybı 2'ye yükseldi
19:16 Tabutla AKP binasına yürüyen işçiler, iktidarı istifaya çağırdı
18:30 Zeynep Kınacı ve Sema Yüce Amed'de anıldı
18:08 3 işçi hayatını kaybetmişti: Kaza değil, cinayet
17:39 TÜİK enflasyon verileri, BES-AR'ın 16.52 puan gerisinde kaldı
16:58 Ege'de 3 kentte yangın
16:53 Aydın'da kadınlar süreci konuştu
15:33 İstanbul’daki yangın kontrol altına alındı
15:23 Tağar Çayı'nda bilirkişi incelemesi
15:22 Çocuğu intihara sürükleyen iki zanlı yine tutuklanmadı
15:18 Gazeteci Aksu tahliye edildi
15:17 DFG: LeMan dergisinin yanındayız
15:15 Dev Sağlık-İş bakanlık önünde: Bu teklifle müzakere değil mücadele edilir
15:08 DEM Parti: Silahsızlanmaya dair önümüzdeki hafta tarihi adım hazırlığı var
14:50 Musa Kaya'nın taziyesine kitlesel ziyaret
14:20 Çiftçiler 'talan kanunu'na karşı Meclis önünde: Zeytinimizi feda ettirmeyiz
14:15 Avukat Barış Işık yaşamını yitirdi
14:12 İstanbul ve Antalya orman yangını
14:10 Cudî Dağı’ında yangın
13:39 HDK'den direnişteki belediye işçilerine destek ziyareti
13:26 Bursa'da doğalgaz hattı patladı: 3 yaralı
13:25 Saraçhane gözaltıları adliyeye sevk edildi
13:25 Rêya Armûşê Belediyesi’nde yangın
13:20 TÜİK'e 'enflasyon' tepkisi: Emekçinin alım gücü 18 çeyrek altın azaldı
13:04 İzmir yangınında 1 kişi hayatını kaybetti
13:04 Yerlikaya yangın bilançosunu paylaştı
12:09 Pentagon: İran'ın nükleer programını geciktirdik
11:01 DEM Parti MYK'si toplandı
10:48 Emekli maaş zammı oranı belli oldu
10:41 ENAG: Enflasyon yüzde 68,68
TÜİK: Enflasyon yüzde 35,05
10:39 Hikmet Çetin’den Demirtaş ve Mızraklı’ya ziyaret
10:35 DFG Haziran raporu: 16 gözaltı, 6 tutuklama
10:06 Süryani Başkeşiş: Başkan Apo’nun açtığı yolda yürüyoruz
09:18 Avrupa heyeti 'Yuvarlak Masa'da neler tartıştı?
09:14 Gençler 'Demokratik Toplum Çalıştayı' düzenleyecek
09:11 Tüm itirazlara rağmen Gabar’da doğa kıyımı durdurulmuyor!