Komisyonun Kürtçe engeline tepki: Dil kabul edilmezse barış olmaz

WAN - Komisyonda dinlenen annelerin Kürtçe konuşmasına izin verilmemesini kabul etmeyeceklerini söyleyen KURDÎGEH Eşbaşkanı Mesut Kertiş, "Dili kabul etmediğin zaman, sen hiçbir barışı kabul etmiyorsun demektir" dedi. 

Barış ve Demokratik Toplum Süreci kapsamında Meclis'te kurulan ve çalışmalarını sürdüren Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu, 20 Ağustos'ta Cumartesi Anneleri ve Barış Annelerini dinledi. Barış Annelerini dinlemek üzere komisyona davet eden Komisyon Başkanı Numan Kurtulmuş, Kürtçe konuşan anneleri, Meclis iç tüzüğünü gerekçe göstererek, engelledi. Kürtçe üzerindeki yasakların kaldırılması dahil Kürt sorununun çözme hedefiyle kurulan bir komisyonda, Kürtçeye izin verilmemesi tepkilere neden oldu. 
 
Komisyonun tutumuna tepki gösteren Wan Komeleya Peşbirina Çand û Ziman (KURDÎGEH) Eşbaşkanı Mesut Kertiş, komisyonun sorunları çözmemekte hala ısrar ettiğini vurgulayarak, Kürtçeye izin verilmeyen bir yerde halkların temsiliyetinin olmayacağını söyledi. Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan'ın Barış ve Demokratik Toplum Çağrısı'ya başlayan sürecin kat ettiği aşamalara değinen Kertiş, "Daha sonra Meclis bünyesinde bir komisyonu kuruldu. Maalesef komisyon mevcut sorunları çözmek yerine daha da derinleşmesi yönünde faaliyetler sürdürüyor. Meclis içerisinde Kürtçe konuşulmazsa, Kürt kültürü tanınmazsa, Kürt annelerin Kürtçe konuşmasına ve kendilerini ifade etmelerine izin verilmezse bu, bizi temsil etme noktasında değiller demek oluyor. Kurulan komisyon özel savaş politikalarının hizmetini yapıyor ve özel savaşı yürütüyor. Komisyonun, halk içinde yaratılan umutlara hizmet etmesi lazım. Bir barış oluşturulması gerekiyor ki biz de 'Türkiye halkları, Kürt halkı ve diğer bütün halklar özgürdür' diyebilelim. Dil ve kültür özgür olmadığı sürece ne bir barış ne de bir özgürlükten söz edilemez. Barış öncelikle dille birlikte kabul görür. En büyük araç dildir, dili kabul etmediğin zaman sen hiçbir barışı kabul etmiyorsun demektir" diye konuştu. 
 
ANADİL VE ASİMİLASYON POLİTİKASI 
 
Okulların kısa bir süre sonra açılacağına ve okullarda kendi dilleriyle eğitim göremeyen ve asimilasyon sisteminin içinde milyonlarca Kürt çocuğunun da olduğunu söyleyen Kertiş, "Kürt çocukların kendi anadillerinde eğitim alması lazım. Böylece Kürtçe, eğitim dili ve statü sahibi olabilsin. Bu nasıl olacak? Milli Eğitim Bakanlığı acilen buna bir çözüm bulmalı ve güvenliğini sağlamalı. Kürtçe için kurumların açılması, güvenliğinin sağlanması ve ilerletilmesi gerekiyor. Meclis'te yapılan komisyonun asıl görevlerinden biri de budur. Çünkü bu komisyon halkların temsiliyetini yapıyor. Ama yapılan eylemlere bakınca halk temsiliyetinden ziyade özel savaşın temsiliyetini yapıyor. Komisyonun halkları temsil edebilecek bir konumda olması için öncelikle yapması gereken dil güvenliğini sağlamaktır. Kürdistan coğrafyasında yaşayan halkın yüzde 80-90'ı Kürt bu nedenle eğitimde, okullarda her yerde Kürtçenin önünün açılması ve bir ilerleme sağlanması gerekiyor. Kürtçeyi tanımayanları Kürt halkı da tanımamalı" ifadelerini kullandı. 
 
'BİN YILLIK DEVLET AKLI DEĞİŞMİYOR'
 
Gelinen aşamada devletin kendisini ve aklını değiştirmediğinin görüldüğünü dile getiren Kertişi, "Bin yıllık devlet aklı hala devam ediyor. Bunların biran önce bırakılması lazım. Belki bu süreç bizlerin son şansıdır. Biz sürekli halkın içindeyiz, halk sürekli bize süreci soruyor. Adım atılmazsa Kürt halkının maalesef umutları da tükenme noktasına gelecektir. Asıl kopuş işte o zaman başlar. Bölünmekten bahsediyorlar ya hani işte bölünmek o zaman olur. Sen bir yandan kardeşim deyip bir yandan da alttan ateşi körüklersen, kirli politikalar yürütürsen bölünme o zaman gerçekleşir. Ama görüyoruz ki yüzyıllardır olduğu gibi duruşlarını değiştirmemekte ısrar ediyorlar" şeklinde konuştu. 
 
 'HALK SÜRECİN SAMİMİYETİNİ SORGULAR'
 
Komisyonun halka güven vermesi gerektiğini belirten KURDÎGEH eğitmenlerinden Şevket Acar, "Maalesef son gerçekleşen annelere Kürtçe konuşma engeli güven beklentisine karşılık vermiyor. Bu komisyonun kurulma amacı sorunlara çözüm yaratmak. Kürtçe dil sorunu da toplumun çok önemli bir sorunudur. Ama halen Kürtçeye yapılan engellenmeler devam ediyor. Bu yüzden Kürt halkı yapılanlara baktığında güvenleri her geçen gün biraz daha zedeleniyor. Eğer gerçekten bu inancı halka vermek istiyorlarsa Kürtçe ve bütün dillerin önünü açmaları, engel olmamaları gerekiyor. Kürt halkı bunu kabul etmiyor. Kürt halkıyla gerçek bir barış yapmak istiyorlarsa öncelik dil olmak üzere Kürtlerin yasal haklarını göz önünde bulundurulup, engel çıkarılmaması gerekiyor. Yapılan yasak ve engeller Kürt halkının aklına 'Asimilasyon devam edecek mi?' sorularını getiriyor. Gerçekten bu süreci ilerletmek ve bir amaca ulaştırmak istiyorlarsa bu yaptıkları politikaları ortadan kaldırmalılar. Bir Kürt annesi anadili olan Kürtçeyi konuşmak istiyor, siz de çözüm komisyonu olarak oradasınız ve annenin Kürtçe konuşmasına izin vermiyorsunuz. Böyle olunca halk da sürecin samimiyetini sorgular" diye belirtti. 
 
'KÜRTLER BARIŞTAN KORKAN TARAFTA DEĞİL'
 
Barışın tek taraflı olmayacağını gerekli olan iki tarafın adımları olduğunu belirten Acar şöyle devam etti: "Biz Kürtler zaten sürece inanıyoruz ve her yönden kendimize de inanıyoruz. Barış için ciddiyiz. Kürtler barış olsun diye omuzlarına ne zaman sorumluluk düşmüşse yapmıştır. Silah bırakılsın diye çağrı yapıldı, silahlar bırakıldı, bunun devamı da gelecektir. Peki, karşı taraf ne yaptı? Hala tecridi devam ettiriyor. Sayın Abdullah Öcalan bu sürecin baş aktörü ve bu barış sürecini başlatan kişidir. Ama özgür değil ve halen tecrit altında. Zindanlarda binlerce tutsak var. Her an Kürtler üzerinde operasyonlar yapılmaya devam ediyor. Kürtler bu konuda rollerini oynadılar, kendilerine de güveniyorlar ve bu süreci de sonuna kadar savunuyorlar. Ama devlet de hükümet de pratikleri ve yaptıklarıyla Kürt halkını ikna etmeleri gerekiyor. Ama maalesef şimdiye kadar bu gerçekleşmedi. Devletin artık söylemden pratiğe geçmesi gerekiyor."
 
'ANADİL ENGELİ İNSANLIK SUÇUDUR'
 
Milyonlarca insanın anadilde eğitimden yoksun kalmasının büyük bir utanç olduğunu söyleyen Acar, şunları söyledi: "Halk kendi anadiliyle eğitim aldığında kim bundan zarar görebilir? Anadilin engellenmesi bir insanlık suçudur. Anadilde eğitim haktır. Diliyle, kültürüyle eğitimini görüp kendini eğitmesi lazım. Gelecek haftalarda okullar açılıyor, ama çocuklar yabancı bir dilde eğitim görecekler. Bunlar asimilasyon politikalarıdır. Her Kürt'ün bu konuda kararlı olması ve kendi hakkı olan anadilde eğitim hakkını devletten istemekte ısrarcı olması lazım. Bu bizim kırmızı çizgimizdir. Bu yüzyılda Kürtçeye yapılan engellenmeler kabul edilemez. Neden Kürtler kendi okullarında kendi dilleriyle eğitim görmesinler?  Kimse bundan zarar görmez. Bunun için Kürtlerin bu soruları kendilerine sorması, isteklerini yüksek sesle hükümetten ve devletten istemeleri gereklidir."
 
'HALKLARIN TEMEL VARLIĞI DİLDİR'
 
Dil halkın varlığı olduğunu, dilin ortadan kalması durumunda halkın da varlığının da ortadan kalkacağını söyleyen Acar, bundan dolayı dil önündeki engellerin bir an önce kalkması gerektiğini ifade etti. Kürtlerin varlıklarını sürdürmek için dilleri için her alanda mücadele etmesi ve dillerini kullanması gerektiğini dile getiren Acar, "Olması gereken artık Kürtçenin de bütün diller gibi eğitim dili ve resmi dil olmasıdır" dedi. 
 
MA / Bilal Babat
 

Diğer başlıklar

01/09/2025
23:47 Akdeniz’de 1 Eylül: Artık somut adım zamanı
22:53 QSD, üst düzey bir DAİŞ'liyi yakaladığını duyurdu
22:43 Wan'da barış yürüyüşü: Komisyon İmralı'ya gitsin
22:08 Ambargo altındaki Mexmurlu çocuklardan resim sergisi
22:02 Kuzey ve Doğu Suriye: Barışın adresi İmralı
21:51 Mexmûr halkı, 1 Eylül’de Abdullah Öcalan için yürüdü
20:10 Tülay Hatimoğulları: Ezberleri bozalım, cesur olalım, somut adım atalım
20:01 Hasan Uzun’un taziyesine kitlesel ziyaret
19:42 Kadınlar barışı konuştu: Komisyon Öcalan'la görüşsün
19:30 1 Eylül eylemlerinde Öcalan'ın özgürlüğü talebi yükseldi YENİLENDİ
18:53 Amed’de 1 Eylül yürüyüşünde Öcalan’ın dev posteri açıldı
18:08 Amed'de on binler yürüdü: Özgürlüğe yakınız
18:06 Bakırhan ve Özel ile 4 milletvekili hakkında fezleke
17:07 Taziyeyi engelleme girişimine tepki: Yas hakkını engelleyenler savaş isteyenlerdir
16:04 İHD kurucularından Didar Şensoy anıldı
15:58 Amed’de şüpheli ölüm
15:00 İstanbul Barosu adli yılı pankartla anlattı: Kara yıl
14:46 Şirnex'te kömür sahasında yangın
14:27 Bakur Kürt Kadın Birliği Platformu'ndan 1 Eylül mesajı
14:01 Amed’de çocukların yaşadığı ihlaller Meclis'e taşındı
13:43 1 Eylül etkinlikleri: Çözüm için ısrarcı ve cesur olunmalı
13:32 Barolardan adli yıl açıklaması: Bağımsız yargı ve sürece dair adım atın
13:11 Açlık grevindeki Grup Yorum üyesi 42 kilograma düştü
12:57 Trump’ın Gazze planı: 10 yıllık ABD vesayeti
12:34 Darfour’da hava saldırıları: En az 19 ölü
12:19 Amed Barosu'ndan Cumhuriyet hakkında suç duyurusu
12:12 TJA: Kalıcı, onurlu ve eşit bir barışın takipçisi olacağız
12:05 DFG: Baskılar sürüyor, 33 gazeteci cezaevinde
12:04 Öcalan: Bütün Kürtleri demokratik zeminde birlik olmaya çağırıyorum
11:33 Siyasetçilerin 'barış' çağrılarında eşitlik ve özgürlük vurgusu
10:59 Wan sokakları: Barış adıyla başka yollara başvurulmamalı, devlet adım atmalı
10:58 AYM'den Rabia Naz Vatan kararı
10:44 Afganistan depreminde ölü sayısı 622'ye yükseldi
10:34 Fransız psikanalist Roudinesco: Öcalan’ın çağrısını destekliyorum
10:13 Gazze’de katledilen gazeteciler için küresel dayanışma
10:04 1 Eylül mesajları: Savaşa karşı barış talebinde birleşelim
09:36 İsrail ‘Batı Şeria’yı işgal etme kararı aldı
09:29 Tişrîn Barajı çevresi bir kez daha bombalandı
09:15 Barış akademisyeni Demirer'den süreç değerlendirmesi: Hepimize görevler düşüyor
09:04 Riha mitinginde öne çıkan talepler: Eşitlik ve özgürlük
09:04 ÖHD'li Gökdemir: Kürtçeye statü tanınmalı, gerekli kanunlar düzenlenmeli
09:03 'Kürt kültürü ve dili anayasal güvenceye alınsın'
09:01 01 EYLÜL 2025 GÜNDEMİ
08:50 Kanada Beluc Kongresi kuruldu
08:44 Afganistan’da deprem: En az 250 kişi yaşamını yitirdi
31/08/2025
23:25 İsrail 247 gazeteciyi katletti
22:17 İsrail: Hamas Sözcüsü Ebu Ubeyde öldürüldü
22:12 Tülay Hatimoğulları: Komisyon Öcalan ile acil görüşmeli
21:36 BM’den İran’a Şerife Muhammedî mektubu
21:30 1 Eylül etkinlikleri: Demokrasisiz barış olmaz
19:59 Bakırhan: Öcalan'ı bu saatten sonra 12 metrekareye sıkıştıramazsınız
19:34 ‘Suriye sahil kentlerine insani yardım koridoru açılsın'
19:30 Ayla Aka Ata: İmralı'da tecrit olduğunda barış olmaz
18:23 Şirin Işık’ın taziyesine polis engeli
17:48 Riha 1 Eylül mitingi
17:43 Agirî’de barış yürüyüşüne çağrı
17:27 Kadıköy’de binlerin katılımıyla barış mitingi: Barışta ısrarcıyız
16:23 Abdullah Öcalan'dan 1 Eylül mesajı: Barış bir temenni değil somut gerçekliktir
16:03 ‘Barış Mitingi’nde Abdullah Öcalan posteri açıldı
15:41 Wan’da Gezici ve Abi için taziye ziyareti
14:33 ‘Barış Mitingi’ başladı: Sürece katılımın önünün açılması zorunludur
14:06 'Devlette yer alacaksak iktidar Kürt kimliğini kabul etmelidir'
14:00 Bahaddin Ay için kurulan taziyeye kitlesel ziyaret
13:45 HPG: Türkiye’nin saldırıları sürüyor
13:43 Amed Görme Engelliler Spor Kulübü kuruldu
13:35 BM’den İran’a Şerife Muhammedi mektubu
12:49 Ağustos ayında 37 üründen 30'u zamlandı
12:17 Kolombiya İsrail'e kömür ihracatını tamamen yasakladı
12:15 ABD’li sosyolog Calhoun’dan sürece destek mesajı
11:07 Suriye’de ‘Öcalan ile görüşmek ‘ için 10 günde bine yakın imza
10:50 Mazlum Abdi: Suriye artık 2011 öncesinin Suriye’si olmayacak
10:28 Agirî'de "Barış Yürüyüşü'ne çağrı
09:56 X’te #RojinİçinYargıYolunuAçın hashtagi açıldı
09:46 Hamas Sinwar’ın ölümünü teyit etti, Ubeyde için iddialar var
09:34 Jin dergi yeni sayısında 'kadınların barış arayışı'na odaklandı
09:16 Akademisyen Berwarî: Irak ittifaklar çerçevesinde bölüşülüyor
09:02 33 yıl sonra tahliye olan Güzel: Komisyon üzerine düşeni yapmalı
09:02 Vicdani retçilerden komisyonda dinlenmek için başvuru
09:01 Komisyon üyesi Bilici: Bir süreç işletiyorsanız muhatabıyla da görüşmeniz gerekir
09:01 ANKA-DER’de kayıtlar başladı
09:00 Kürt Araştırmaları Derneği'nin talebi: Kürtçeye statü, Kürtçe eğitim
09:00 31 AĞUSTOS 2025 GÜNDEMİ
30/08/2025
23:04 2 Eylül Kuruluş Festivali: Beritanlaşarak, İbrahimleşerek mücadeleyi büyütüyoruz
21:56 DEM Parti: Yarın Riha'da buluşalım
21:17 Sebahat Tuncel: Öcalan Meclis'te siyaset yapabilmeli
20:53 Hesekê’deki DAİŞ operasyonun sonuçları açıklandı
19:34 Gençlerden 1 Eylül mitingine davet
19:28 Husiler, Ahmed er-Rehavi’nin öldürüldüğünü doğruladı
19:25 Tarihçi Aydın: Kürt hareketinin aldığı riski savunmak gerekir
19:16 Serinlemek için girdiği sulama kanalında boğuldu
19:05 Yatalakken tutuklanmıştı: 1 yıl sonra tahliye edildi
18:46 Kerboran'daki yangın söndürüldü
18:30 Kürt işçilere saldırıya tepki: Münferit değil
18:16 Karatepe memleketi Bismil’de toprağa verildi
17:57 Sedat Arslan için taziye kuruldu
17:46 Amed’de kaza: 1 ölü, 16 yaralı
17:00 Hevsel'deki yangın kontrol altına alındı
16:58 Wan'da 'barış' paneli: Öcalan'ın özgürlüğü noktasında adım atılmalı
16:42 Qamişlo'da 'Adem-i Merkeziyetçi Bir Suriye’ye Doğru' paneli
16:24 Demokratik Birlik İnisiyatifi’nden Çewlîg’te buluşma
16:07 Amed Kent Konseyi Dil Meclisi yönetimini belirledi
16:01 Agirî ve Ankara'da 1 Eylül yürüyüşüne çağrı
15:44 TUAY-DER Êlih Temsilciliği yeni yönetimini belirledi
15:37 Wan Gölü’nde ölü bulunan kadının kimliği belli oldu
15:34 Wan-Colemêrg yolunda kaza: 4 ölü
15:17 İdama mahkum edilen 3 kadına İtalya’dan fahri vatandaşlık
15:15 Westan’da orman yangını
15:14 Arap Dünyası Sosyal Demokratlar İttifakı Başkanı Bafil Talabani oldu
15:08 Hasta tutsaklar Tenzile Acar ve Emin Aladağ için tahliye talebi
14:46 30 yıl tutsaklığın ardından Amed’de karşılandı
14:43 Zorla Kaybedilenler Günü: İHD'den 10 talep
13:46 Kayıp yakınlarının adalet talebi büyüyor
13:45 Kerboran'da orman yangını
13:26 Kürt yazarlar buluşmasında 'birlik' mesajı
13:20 AKP’li başkanlardan partilerine ‘üvey evlat’ tepkisi
13:00 Tutsaklara cezaevi koridorları temizlettiriliyor
12:53 Cumartesi Anneleri: Barış geçmişin adil aydınlatılmasıyla mümkün olur
12:51 İstanbul'un 1 Eylül programı belli oldu
12:20 DAİŞ'e karşı operasyonda 39 kişi yakalandı
12:19 Tahliye edildikten 7 ay sonra hayatını kaybetti
12:10 Amed’de 1 Eylül yürüyüşüne çağrı
11:43 Amed’te tiyatro sahnesi Jîn oyunuyla 'perde' diyecek
11:41 Deprem konteynerinde yangın: 3 yaşındaki çocuk öldü
11:20 Riha’da şüpheli kadın ölümü
11:04 Barış Kürsüsü'ne katılan kadınlar: Sürece büyük katkı sunacağız
09:55 1 Eylül çağrısı: Newroz ruhuyla karşılayalım
09:53 Çelebi: Çözümün muhatabı işçi sınıfı ve emekçilerdir
09:44 Erdîş’te halkın önerileriyle hizmet üretiliyor
09:40 KESK Eş Genel Başkanı Ayfer Koçak'tan TİS tepkisi: Süreç heba edildi
09:14 ‘Hasta tutsakların özgürlüğü barışın en somut adımıdır’
09:13 Komisyon üyesi Ekmen: Herkes için demokrasi ve adalet sürece güveni arttırır
09:06 Engelli çocuğa tecavüz: Karın ağrısıyla götürüldüğü hastanede doğum yaptı
09:06 Karadeniz’de köy köy süreç buluşması: Endişe ve öneriler Öcalan'a iletildi
09:05 Tarihi kale halka kapalı
09:04 Belediyeden kentsel dönüşüm gaspı: Halk 'adil sözleşme' istiyor
09:03 ÖHD'li Akın: Tecrit sürüyor, halkın beklentisi somut adım
09:02 Öcalan bir ütopyayı gerçekleştiriyor
09:00 30 AĞUSTOS 2025 GÜNDEMİ
08:36 Hesekê’de DAİŞ'e karşı operasyon
07:40 Riha'da ilçe ilçe 1 Eylül çalışması
29/08/2025
23:33 Hunergeha Welat'tan yeni klip: Kerwan
23:06 Nanaxaanım Babazade için serbest bırakılma çağrısı
22:19 Alevilerden barış için ‘aktif rol alacağız’ mesajı
21:29 Cizîr Belediyesi kadın buluşmalarını sürdürüyor
21:03 Wan Gölü'nde bir kadın cenazesi bulundu
21:00 ICRC: Dünyada 300 bine yakın kayıp kişi var
20:56 Süveyda'da rehineler karşılıklı olarak serbest bırakıldı
20:44 Licê’de yangın bölgesinde yurttaşlar nöbette
20:37 Kürt işçilere saldıran Cemal Özer tutuklandı
20:32 Kocaeli’nde kadına yönelik şiddet