Türkiye'nin önemli tarım bölgelerinden biri olan İzmir'de mandalina hasadında sona doğru gelindi. Seferihisar, Menderes ve Selçuk ilçelerinde bölgenin geçim kaynaklarından biri olan mandalina aynı zamanda mevsimlik tarım işçileri içinde geçim kaynağı oluyor. Derinleşen ekonomik kriz nedeniyle ailecek mandalina hasadına gelen işçiler, çocuklarıyla beraber çalışmak zorunda kalıyor. Selçuk'ta mandalina hasadında çalışan işçiler çalışma koşulların zorluğundan bahsederken aynı zamanda düşük yevmiyeler nedeniyle de geçimlerini sağlayamadıklarını söyledi.

 

Tarlada çalışanlardan biri de Rîha'nın Wêranşar (Wiranşehir) ilçesinde 8 ay önce ailesiyle göç eden İsmail Yıldız. İş bulamadığı için tarlada çalışmak zorunda kaldığını aktaran Yıldız, "Normalde güvenlik işi yapıyorum; ama iş bulamadığım için otellerde, çamaşırhanelerde çalışıyorum. Ailecek 8 ay önce göç ettik. Geçinemediğimizden dolayı buraya geldik. Hiçbir sosyal haktan faydalanamıyorduk. Burada da yine çok zorluk çekiyoruz. Çocuklarımız mandalina tarlalarında çürüyüp gidiyor. Okul çağındaki çocuklarımız tarlada. Sabahın 5'inde kalkıyoruz, o soğukta çocuklarla beraber buraya geliyoruz. Hiçbir sosyal güvencemiz yok. Yevmiye çok az. Ekmek 30 lira, bir kira 30 bin TL. Nasıl geçineceğiz? Geçinemediğimizden dolayı buralara geldik. İş imkanları yok. Fabrika gibi yerlerde de herkes kendi tanıdığını işe koyuyor. Biz de mecbur sağda solda mandalina, portakal tarlalarında sürünüyoruz. Burada ilk başlarda 'Nerelisin?' diye soruyorlar. 'Kürt'üm' dediğin zaman bir adım geri çekiliyorlar. Geçenlerde iş başvurusunda bulundum. Ama beni almadılar, benim yerime İstanbul'dan gelen birini aldılar. Ben de bu ülkenin bir vatandaşıyım. Kürt olduğumuz için hep ürkek bakıyorlar bize, ayrımcılık her yerde var. Sabahtan akşama ancak boğaz tokluğuna çalışıyoruz" ifadelerini kullandı. 

 

ERKEKLERE 1200 KADINLARA 900 TL YEVMİYE

 

Mevsimlik işçi olarak 20 yıldır tarlalarda çalıştığını söyleyen Hakime Özçelik, "Sabahtan kalkıyoruz geç saatlere kadar çalışıyoruz ama yevmiyeler az. Biz hem burada çalışıyoruz hem de evde. İş yükümüz daha artıyor. Kazancımız bize yetmiyor. Ev kirasını mı ödeyelim, pazar parasını mı çıkartalım? Yetmiyor. Erkeklere bin 200 yevmiye veriyorlar, kadınlara 900 TL veriyorlar. Bu haksızlık. Kadınlar da yoruluyor. Ama neymiş erkekler küfe taşıyor. Bunun değişmesi lazım" diye konuştu.

 

 

Yine 20 senedir bu iş yaptığını söyleyen Suna Denli, "Geçim yok, yevmiyeler az. Öğrenciler var, ev de kira oldu mu yetmiyor. Aileler toplu olarak buraya geliyor. Göçmenler çok geliyor" diye belirtti. 

 

 

ADALETSİZ SİSTEME KARŞI KOOPERATİF

 

Tarlada çalışan Orhan Denli de bu sene mandalina sezonunun kötü geçtiğini aktararak "Ne alıcı ne de satıcı memnun değil, fiyatlar dipte. Adana ve Mersin tarafında mandalina çok olduğu için şu anda fiyatlar düşük. Kilosu 6-10 lira arasında ve buna rağmen satılmıyor. İşçilik, gübre ve ilaç gibi kalemler büyük masraflar oluyor. Bunun için çiftçilere biraz yardım etmeleri lazım. Ben arkadaşlara iş imkanı sağlıyorum. Günde çok sayıda inana beni arıyor çünkü çok insanlar iş bulamadığı için tarlaya geliyor. Kadın ve erkek arasında maaş eşitsizliği var. Arada 200 lira gibi fark var. Sistem böyle oturmuş, değiştiremiyoruz. Bunlara karşı birleşmemiz lazım ki değiştirebilelim. Yevmiyelerdeki adaletsiz sisteme karşı bir kooperatif kurmayı düşünüyoruz ama bir türlü bunu sağlayamıyoruz. Ama kooperatif kurulsa fiyatlar belirlense daha iyi olur" şeklinde konuştu.  

 

Tarlada çalışan 14 yaşındaki R.Y. ise ailesine katkıda bulunmak için okula gitmediğini ve tarlada çalışmak zorunda kaldığını söyledi. R.Y. ekonomik koşullarının el vermesi halinde okula gitmek istediğini belirtti. 

 

MA / Uğurcan Boztaş