Hewzeya Firatê di bin xetereya siyanûrê de ye

img
DÊRSIM - Ji Polen Ekolojiyê Meltem Îlayda Eroglû diyar kir ku bi xebatên lêgerîna maden re xetere li ser Çemê Munzurê û Hewzeya Firatê çêbûye. Eroglû, got ku divê têkoşîna ekolojîk a li dijî vê rewşê bê birêxistinkirin. 
 
Di sala 2019’an de li Dêrsimê ji bo qadeke 43 hezar û 500 hektaran ruxseta madenê hate dayîn. Gundê Merxo yê girêdayî navçeya Pilemûriyayê jî weke qada yekemîn a ruxsetê hate diyarkirin. Xebatên lêgerîna madena zêr ên li vê herêmê didomin. Siyanûra di dema xebatên lêgerîna zêr de derdikevin, ji hêla Şîrketa Anonîm a Madenvanî Pîşesazî û Bazirganiyê ya ku şîrketa hevpar a Madenvaniya Lîdyayê û ev kom jî ya SSR Mining a navenda wê Kanada û Koma Çalikê ye, li Firata li navçeya Pişadî ya Erzînganê tên rijandin. Ji Polen Ekolojiyê Meltem Îlayda Eroglû ku tev li 21’emîn Mîhrîcana Çand û Xwezayê ya Munzurê bûbû û çavdêriya herêmê dikir, têkildarî qada madenê û bandora wê ya li herêmê axivî. 
 
Eroglû, anî ziman ku qada madenê bi qasî 800 metreyan ji Çemê Munzurê dûr e û got ku heke siyanûr bikeve nav çem, xetereyeke mezin li ser Hewzeya Firatê çêdibe. 
 
DÊ BANDORÊ LI HEWZEYA FIRATÊ BIKE
 
Eroglû, bi bîr xist ku li Hewzeya Firatê cara ewil bi salan berê li dijî projeya GAP’ê têkoşîn hate destpêkirin û wiha got: “Madena zêr a li navçeya Îlîçê xetereyeke mezin e. Li vir siyanûr dikeve nav ava me, axa me û hewayê me. Ev projeya madenê bi xwe re gefa birîna ava Munzurê tîne. Heke ava Munzurê bê qutkirin jî ev tê wateya tunebûna hewzaya Firatê û Çemê Firatê. Anku dê Hewzeya Firatê ji vê bibandor bibe. Li Munzurê cureyên masî û gihayên endemîk hene. Her wiha pezkovî hene. Li ser van jî gef çêdibe. Bi vê projeya madenê re xelk dê bêmilk bimîne. Erdnîgarî dê vala bibe. Piştî ku ax jehrî bû û xelk bêmilk ma, dê xelk neçarê van şîrket û projeyan bibe. Piştre jî dê laşê kesên di van şîrketên madenan de dixebitin jehrî bibin. Dê bi penceşêrê bikevin. Em bi gefeke wiha re rû bi rû ne.” 
 
Bi domdarî Eroglû bi lêv kir ku ew têkoşîna xwe li erdnîgariya Kurdistanê didomînin û wiha pê de çû: “Em bi zîhniyeteke faşîst re rû bi rû ne. Kesên xwedî li rojavayê welêt derdikvin, ji bo Kurdistanê heman tiştî nakin. Şewatên li Çiyayê Cûdî, darên li Şirnexê bi hinceta ewlehiyê tên birîn, darên li Hewselê tên birîn, pirsgirêka asbestê ya li Semsûrê nîşanî me didin ku li Kurdistanê pirsgirêkeke ekolojiyê heye.”
 
TÊKOŞÎNA EKOLOJIYÊ YA LI KURDISTANÊ 
 
Ekolojîst Eroglû, destnîşan kir ku bingeha cihêkariya li herêmê faşîzm e û axaftina xwe wiha qedand: “Di vê têkoşînê de li rojavayê welêt sermaye derdikeve pêş û li Kurdistanê jî îktîdar. Qirkirina ekolojiyê ne tenê birîna daran û jehrîkirina avê ye. Di heman demê de bêmirovhiştina xwezayê, mayîna goristanan a di bin avê de, tunekirina ziman û tenduristiya gel e. Çi têkoşîneke ekolojiyê ya li Kurdistanê tenê têkoşîneke ekolojiyê nîne. Di heman demê de pirsgirêka çand, pêşeroj, ziman û mezhebê ye. Têkoşîna ekolojiyê ya li Dêrsimê ne bi qasî hêjayî Dêrsimê ye. Ev bû 2-3 sal ku têkoşîneke hêdî heye. Divê têkoşîna ekolojiyê bê birêxistinkirin ku gel kirdeya wê têkoşînê be. Nexwe mimkin nîne ew têkoşîn bi ser keve. Lewma heke gel xwedî li xak û ava xwe derkeve, wê demê ji bilî serkeftinê tu rêyên din namînin.” 
 
MA / Mujdat Can
 

Sernavên din

31/08/2023
09:04 Avahiya pirxesardîtî nayê hilweşandin!
09:04 Ji ciwanan tûrnûvaya fûtbolê: Roja dawî 3'yê Îlonê ye
09:03 Qeyûm beriya hilbijartinê mal û milkên şaredariyê da ber firotinê
09:02 Ji baregehên leşkeriyê re rêyên asfaltkirî, ji gel re jî rêyên xerabe!
09:02 Ehmed Xoceyê PYD'î: Şoreşa Rojava destkêftiyên kurdan mîsoger dike
09:00 ROJEVA 31’Ê TEBAXA 2023’YAN
08:24 Li gundê Çamîlî operasyona leşkerî: Xaniyek hat gulebarankirin
00:27 Cenazeyê Tûran ê bi saetan hat sekinandin gihîşt Amedê
30/08/2023
16:35 Operasyona ‘Xurtkirina Ewlehiyê’ didome: Bi dehan DAIŞ’î û tiryakfiroş hatin girtin
16:19 Malbata Turan cenaze wergirt û ber bi Mêrdînê ve bi rê ket
16:01 Li Îranê aktîvîstên hatin girtin bi tacîzê re rû bi rû man e
15:27 Hunermendê ku ferzkirina dersokê protesto kirî hate girtin
15:10 Girtiyê nexweş Ormanli hate berdan
13:41 Til Temir bi çekên giran hate bombebarankirin
12:34 Rapora 'pêwîstî bi taloqkirina ceza nîne' dane Turan ê jiyana xwe ji dest da
11:46 Jinan banga 1'ê Îlonê kir: Em biherikin Qada Îstasyonê
11:45 Hunermendê li dijî ferzkirina girêdana dersokê derketî hate binçavkirin
11:40 Dadgeha Îranê cezayê hepsê û qamçiyan li 5 welatiyên kurd birî
11:34 Berteka li dijî projeya wezaretê: Divê Girtîgeha Amedê weke ‘mekana hafizeyê’ bimîne
11:14 Kirkazak: Divê li dijî Lozanê peymaneke civakî were çêkirin
11:11 Parêzeran serî li CPT'yê dan: Dibe sibê dereng be, bi lez û bez serdana Îmraliyê bike
10:54 Baran: Heke paradîgmaya Ocalan di hiş û jiyana me de be wê tecrîd pûç bibe
10:54 Li Gabonê leşkeran dest danîn ser rêveberiya welêt
10:37 Girtiyê nexweş Şakîr Turan jiyana xwe ji dest da
10:21 Altan: Çareserkirina meseleya kurd hevtayê komara demokratîk e
10:14 Şaredarê AKP'yî ku hatiye tayînkirin şaredariyê xistiye bin deynan
09:53 Bi Emîne Şenyaşar re rojek: Di her kêliya jiyana wan de edalet heye
09:40 Banga ji bo rakirina tecrîdê: Her kes berpirsiyar e
09:19 Bi awayekî kelemçekirî birin nexweşxaneyê lê nehat dermankirin
09:18 Ji ber navê dozger der barê parêzer Aktar de îdianame hat amadekirin
09:02 Teqemeniyên di çêkirina avahiyan de tên bikaranîn dibin cihê xetereyeke mezin!
09:02 'Tirkiye ji PDK'ê xwestiye ku şerê li hemberî PKK'ê bi awayekî fermî îlan bike'
09:01 'Hişmendiya tunehesibandina kurdî ev sed sal in neguheriye"
09:00 ROJEVA 30’YÊ TEBAXA 2023’YAN
29/08/2023
21:57 Leşkerek mir
20:02 Ji koçerên li Farqînê hatibûn binçavkirin 3 kes hatin girtin
18:09 Li herêma Omeriyan operasyona leşkerî
17:26 Cenazeyê Koç nedan malbatê
16:52 TIR a wergeriyayî Rêya Armûşê ji trafîkê re girt
16:47 Wezîrê Dadê nexwest bi Emîne Şenyaşar re hevdîtinê bike
16:22 Rêxistinên elewiyan bertek nîşanî ‘pîrên mûçe werdigirin’ dan
16:04 Cezakirina Celalettîn Can hat şermezarkirin
15:56 Bi hinceta ‘navê te di nûçeyê de derbas bûye’ doz li rojnameger Çelîk hate vekirin!
15:25 Partiya Çepên Kesk xwe ji bo konferansa mezin amade dike
15:17 Li Amedê civîna jinan: Em ê tecrîdê rakin û jiyana xwe azad bikin
14:36 UNESCO'yê sûr û Baxçeyên Hewselê hilda lîsteya 'Mîrateyên di Xetereyê de'
14:35 Kesê li Îzmîrê destdirêjî li zarokê kirî hate girtin
13:04 Dewleta tirk bi SÎHA’yan êrişî Şerayê kir
13:03 Dewleta tirk û komên paramîlîter demografyaya Girê Spî diguherînin
12:35 Dê qertên 1'ê Îlonê bo rojnamegerên girtî bên şandin
12:22 Parêzerên Abdullah Ocalan ji bo hevdîtinê serlêdan kirin
11:39 Li bajarên Serhedê dê baraneke zêde bibare
10:50 Banga ji bo mitînga 1'ê Îlonê: Em li dijî şer dakevin qadan
10:30 Alîgirên Amedsporê hatin berdan
10:25 Li ser daxwaza RTUK’ê VOA Turkçe hate astengkirin
10:00 Karataş: Divê zimanê kurdî ne tenê di qada tenduristiyê de lê di hemû qadan de hebe
09:37 Rojnamevan Zal: Tirkiye bi siyaseta şantajê dixwaze tawîzan bide
09:36 Li dijî şerê taybet li qadan e: Jiyaneke azad a ku em bi dest bixin heye
09:15 Li Şirnexê 14 herêm hatin qedexekirin
09:01 Têkoşîna li dijî tecrîdê: Rêya demokratîkbûnê ji Îmraliyê re derbas dibe
09:01 Li Qerejdaxê hem cotkar hem jî karker bi gilî û gazinc in
09:01 Findiq di biniya fiyetê diyarkirî re tên firotin
09:01 Wan ji bo sala perwerdehiyê ya nû ne amade ye
09:00 'Kurd li Efrînê nikarin bi kurdî biaxivin'
09:00 ROJEVA 29’Ê TEBAXA 2023’YAN
28/08/2023
23:15 Êrişên Tirkiyeyê yên li Biradostê didomin
22:14 Li Silopiyayê dê li dijî şerê taybet tûrnûvaya fûtbolê bê lidarxistin
18:18 Avahiya Şaredariya Cizîrê ya berê hat hilweşandin
16:44 Çalakiya Nobeta Edaletê ya li pêşiya Wezareta Dadê di roja 33’yan de didome
16:39 Ji bo zimanê kurdî li E-Reçetemê were zêdekirin pêşnûmepirsa komî hate dayîn
16:25 Piştgirên Amedsporê sewqî edliyeyê kirin
15:53 Daxuyaniya 193 rewşenbîran a têkildarî Doza Kobanê: Derhiqûqî ye û em li dijin
15:31 Komkujiya Roboskê di meha 140’an de ye: Heta hesab neyê dayîn hevhelalkirin nabe
15:05 DAD: Em banga dikin ku kesên hewl didin elewîtiyê tune bikin bên teşhîrkirin
15:01 Rapora ‘guleya ketiye hewadariyê’: Tevî giliyan jî tu kirarî nehatin destpêkirin
14:31 ÎHD: Tehliyeya 313 girtiyan hate astengkirin, bila rêzikname bê betalkirin
13:54 Iraq û Îranê li ser girtina baregehên hêzên Rojhilat ên li Başûr lihev kirin
13:12 Li Dara Hênê ji bo baregeha leşkerî dar tên talankirin
13:10 Hewldana 78'an bertek nîşanî cezayê li Can hatiye birîn da
12:48 DBP'a Êlihê dest bi amadekariyên kongreyê kir: Werin em bi hev re vê pêvajoyê bihûnin
12:18 Operasyona li dijî DAIŞ’ê: Ketin û derketina 3 bajaran hate qedexekirin
12:17 Li Bursayê mirina zarokekî ya biguman
12:01 Xemsarî bû sedema mirina zarokekê
11:15 Îsraîlê êrişî balafirgeha Helebê kir
10:33 Konferansa 'Bi ciwanên rêxistinbûyî ber bi azadiya Rêbertî ve' di 3’yê îlonê de tê lidarxistin
10:01 Hevseroka Giştî ya HDP’ê Ozcan: Em ê tecrûbeya xwe derbasî Partiya Çepên Kesk bikin û meşa xwe li wir bidomînin
09:02 Xwebûn bi manşeta 'Aştî Nefesa Gelan e' derket
09:00 ROJEVA 28’Ê TEBAXA 2023’YAN
08:55 Leşkerek hate kuştin
08:54 Li 7 bajaran dê baraneke zêde bibare
08:22 HSD’ê li Dêrazorê li dijî DAIŞ’ê operasyon da destpêkirin
27/08/2023
23:44 Amedsporê bi 2-0'an dest bi lîgê kir
21:22 Tanrikulu bersiv da Koca: Di pergala e-reçete ya min de kurdî tunebe nayê qebûlkirin
21:08 SÎHA'yê li Silêmaniyê êrişî wesayîtekê kir
20:23 Li 13 gund û mezrayên Farqînê 3 roj in ceyran hatiye birîn
19:18 Ciwanan li seyranê bal kişandin ser polîtîkayên şerên taybet
17:02 Şandeya li Farqînê lêkolîn kirî: Êriş li dijî sivîlan hatiye kirin
16:13 Meclisa Ciwanan a Partiya Çepên Kesk a Rihayê bi gel re civiya
15:57 Xwarinê nadin koçerên hatine binçavkirin
15:56 Hejmara nû ya Kovara Jinê derket