SILÊMANÎ - Parêzvanên mafên mirovan û rewşenbîrên ku bi hêvî ji merasîma şewitandina çekan a Koma Aştî û Civaka Demokratîk derketin, destnîşan kirin ku hemû beşên civakê ji bo serkeftina pêvajoyê berpirsiyar in.

 

Li ser banga Rêberê Gelê Kurd Abdullah Ocalan, duh li Şikefta Casenê ya li Silêmaniyê gaveke dîrokî hat avêtin. Koma Aştî û Civaka Demokratîk li ser banga Ocalan çekên xwe tüne kirin. Gelek siyasetmedar, nûnerên rêxistinên civaka sivîl, rewşenbîr û nivîskar beşdarî merasîmê bûn. Xizmên kesên ku di şer de jiyana xwe ji dest dane jî merasîm temaşekirin. Beşdaran bandorên xwe yên li ser merasîmê û nêrînên xwe yên li ser pêvajoyê bi Ajansa Mezopotamyayê (MA) re parve kirin.

 

Velî Encu, endamê malbata Roboskiyê, diyar kir ku wî şahidiya rojeke pir girîng û watedar kiriye. Wî diyar kir ku gelên kurd û tirk 50 sal in li ser van axan şerekî mezin jiyane û di vî şerî de gelek ciwanan jiyana xwe ji dest dane û êşên mezin kişandine. Encu diyar kir ku ev înîsiyatîfa aştiyê hewldanek e ji bo rawestandina xwînrijandinê û wekî endamekî malbata Roboskiyê, di vê pêvajoyê de daxwaza piştgiriyê kir.

 

Encu got: "Me rewşa îro dît. Divê her kes van qewimînan fam bike û xwedî lê derkeve. Dilsoziya tevgera azadiya kurd û rêberê wê îro nîşan da ku daxwaza wan aştiyeke birûmet e. Divê dewlet û hikûmeta AKP'ê jî vê gavê fam bikin û wekî gaveke girîng bibînin. Gelê kurd ne di heman rewşa 100 sal berê, an 50 sal berê de ye; ew nayê xapandin. Divê ew hewl nedin ku gelê kurd bi hîlekarî bixapînin. Em bi hêviyeke mezin ber bi aştiyeke birûmet ve dimeşin. Li vir tişta ku hêvî dikin ew e ku AKP û dewletê di vê çarçoveyê de nêzî pêvajoyê bibin."

 

BÎRDAL: DIVÊ HER KES BIPIRSE 'EZ DIKARIM ÇI BIKIM'

 

Serokê Rûmetê yê Komeleya Mafên Mirovan (ÎHD) Akin Bîrdal, got: "Wekî parêzvanên mafên mirovan, me pêşîniyên li herêma xwe destnîşan kirin û mafên mirovan di çarçoveyeke gerdûnî de dîtin. Di nav van de ya sereke çareserkirina aştiyane û demokratîk a pirsgirêka kurd bû. Ji ber vê yekê, me ji bo çareseriyê gelek înîsiyatîf girtin. Duh, piştî ku ez ji Amedê derketim û çûm Silêmaniyê, min şopa lingên xwe dît û ew hatin bîra min. Mînak, di sala 1996'an de, me heşt leşkerên dîlgirtî ji destê PKK'ê girtin. Wê demê, me şahidiya rewatiya PKK'ê û aliyê aştiyane kir. Ger dewletê wê demê ev rewş nas bikira û qebûl bikira, ev êş nediqewimî. Di vê heyamê de, me gelek komkujî, kuştin, mirinên li girtîgehan, grevên birçîbûnê, şewitandina gundan û sirgûn dîtin. Vê carê, me heyecana şahidiya tiştekî baş kir. Îro kêliyek bi rastî jî bi heyecan û hestiyar bû. Niha, bila ew agir bibe deng, bibe peyv û dawî li zilmê bîne. Bila tariyê ronî bike. Niha em vedigerin û ez heyecaneke mezin hîs dikim." 

 

Bîrdal destnîşan kir ku divê ji niha ve her kes bipirse ku ew dikarin çi bikin û tevbigerin. 

 

DAYIKA AŞTIYÊ: BILA GAV BÊN AVÊTIN

 

Dayika Aştiyê Peyrize Kûrt di nav kesên ku beşdarî merasîmê bûn de bû. Peyrize Kûrtê diyar kir ku Dayikên Aştiyê bi salan e ji bo aştiyê têdikoşin û got ku bi salan e şer tê kirin da ku kurd dîl bên girtin. Peyrize Kûrtê diyar kir ku di demekê de ku rêya siyasetê vekirî ye, tu ciwan, tu zarok şer hilnabijêre û girîngiya daxuyaniyên Erdogan û Bahçelî yên li dijî vê gavê jî destnîşan kir. Peyrize Kûrt diyar kir ku ev merasîma bêçekkirinê li ser banga Ocalan pêk hat û ew banga siyaseta demokratîk kiriye û got: "Me zarokên xwe şehîd dan. Em naxwazin êdî zarokên kurd an tirk bimirin. Kurdan her tişta ku ji destê wan hat kir. Niha, tenê tişta ku dimîne ev e ku dewlet gav bavêje. Em dixwazin ku ew di vî warî de gav bavêjin."

 

AKSÛ: ME ŞAHIDIYA KÊLIYEKE DÎROKÎ KIR

 

Cîgirê Serokê MAZLUMDER'ê Alîhan Aksû got ku wî li Silêmaniyê şahidiya kêliyeke dîrokî kiriye. Aksû destnîşan kir ku dayikên her du aliyan ji ber şerê ku zêdetirî 40 salan e domand êş kişandine û got: "Ez hêvî dikim ku ev pêvajo veguhere hawîrdoreke ku hemû gel dikarin ziman û çandên xwe bikar bînin. Atmosferek pir hestiyar bû. Hûn şerekî diqedînin û aştiyê dibînin. Çek tên şewitandin. Ez hêvî dikim ku ev yek ji bo gelê Tirkiyeyê erênî be."

 

JULÎDE KÛRAL: BILA SIBEROJA ME AZADÎ BE

 

Hunermend Julîde Kûralê wiha got: "Ez bi salan e parêzvana mafên mirovan im û bê guman, çalakvana aştiyê me. Min dîtiye nedîtiye ez ji bo aştiyê têdikoşim. Ez bi hest û heyecana zanîna vebûna deriyekî hatim vir. Beşa herî baş parvekirina vê heyecanê bi mirovên ku bi rastî vê rewşê dijîn re bû; pir bandorker bû, pir hestiyar bû û di heman demê de, dîtina îhtîmala demokrasiyê di warê veguherîna civakî de, aştî û azadiyê tîne cihekî. Ev, bi mirovan da gotin ku dê tiştên baş bibin. Em demek dirêj bû em ji van hestan dûr bûn. Ez bi gotinek Rosa Luxemburgê biqedînim: 'Pêşeroja mirovahiyê aştî û azadî ye.' Bila pêşeroja me jî wisa be."

 

CAN: SERKETINA MAFDARIYÊ

 

Celalettîn Can, endamê înîsiyatîfa '78'an, destnîşan kir ku ev têkoşînek e ku 50 sal dom kiriye û destnîşan kir ku bedelên giran hatine dayîn û bi deh hezaran can hatine windakirin. Can êşên ku di vê serdemê de hatine kişandin bi bîr xist û diyar kir ku tevî her tiştî, mirovahî bi ser ketiye. Can got: "Ev, a rast serketina mafdariyê ye. Divê em vê yekê bi rêz û hezkirinê bi bîr bînin. Ev tê vê wateyê ku em dikarin bi ser bikevin, ev tê vê wateyê ku em dikarin bi ser bikevin. Ev tê vê wateyê ku ew çi bikin bila bikin, heke em di rêya rast de bimeşin, em dikarin bi ser bikevin. Em dikarin di pêşeroja Tirkiyeyê de rolekê bilîzin. Ez pir kêfxweş im."

 

ONDER: HÊVÎDAR IM EV XAK AŞTIYÊ BIBÎNIN

 

Birayê Sirrı Sureyya Onder, Alî Fuat Onder got: "Nizanim hêza min a temsîlkirinê ji bo temsîlkirina birayê min têrê dike an na, lê min şahidiya hewldan û fedakariya mezin a ku wî ji bo vê dozê kir, kir. Destpêka siyasî ya birayê min bi aştiyê dest pê kir. Tevî hemû astengî û zehmetiyên ku wî dema ku ew ket ser vê rêyê, wî her gav ji bo aştiyê şer kir. Wî hemû hewldan, enerjî û tenduristiya xwe ji bo vê dozê terxan kir. Bê guman, min dixwest ku ew dawiyeke xweş bibîne. Û înşele, wê dawî kêfxweşî be. Min dixwest ku ez vê bûyerê di bîranîna wî de, li ser navê malbata xwe, bibînim. Hêzek bêhempa ya hestan hebû; him kêfxweşî, him xemgînî. Cidiyet û samîmiyeta ku min dît hişt ku em bawer bikin ku aştiya ku birayê min xeyal dikir dê bê guman pêk were. Min îro ew cidiyet û samîmiyet dît." 

 

MA / Dîcle Muftuoglû